Bestuursfuncties (2)
De uitgeverij Haga en het belang voor Hermen J. Jacobs

De uitgeverij HAGA

In Den Haag ontstond voor Hermen J. Jacobs zijn betrokkenheid en gepassioneerdheid voor het afwijkende kind. Samen met P.H. Schreuder, zijn vriend Jaap van Praagh en Piet Linthorst schreef hij tal van taal- en rekenboekjes. De normale, voor klassikaal onderwijs geschreven schoolboekjes waren voor het buitengewoon onderwijs niet bruikbaar. Enkele jaren behielp men zich met per cyclostyle vervaardigde losse blaadjes. In 1917 echter zocht men een uitgever voor de Eenvoudige Sommenserie. De uitgevers van schoolboeken zagen evenwel geen brood in een dergelijke uitgave die slechts een zeer geringe oplage zou kunnen halen. (B.C. Haga, nr. 7).
Op 6 januari 1921 wordt bij notaris Ch. A. E. Pool te ’s-Graven-hage de akte van oprichting van de Naamloze Vennootschap Uitgevers Maatschappij ‘Haga’ gepasseerd. In artikel 2 wordt het doel van de Uitgeversmaatschappij Haga als volgt omschreven: ‘Het doel der vennootschap is de uitoefening van het uitgeversbedrijf met al wat daarmee in verband staat, in de meest uitgebreiden zin genomen; inzonderheid de verzorging van uitgaven ten behoeve van het buitengewoon onderwijs en voorts in het deelnemen in andere ondernemingen en zaken met gelijk of aanverwant doel.´



Voor de ontwikkeling van het buitengewoon onderwijs had de uitgeverij HAGA grote betekenis. Zo werd er Het Tijdschrift voor Buitengewoon Onderwijs uitgegeven. Van dit tijdschrift was Hermen J. Jacobs van 1935 tot 1960 (eind-)redacteur.
Voor dit laatste kreeg Hermen J. Jacobs, mede door zijn jarenlange eindredacteurschap, alle lof en de uitgevers-maatschappij werd daarbij geprezen ‘… inhoud en uitvoering – alle hulde aan de N.V. Uitgeversmaatschappij “Haga” – die tot op het huidige tijdstip de verwachtingen verre hebben overtroffen.´ (Dijk, 1950, 4).
Ook was Hermen J. Jacobs vier jaar redacteur van het door Haga uitgegeven jeugdblad Voor de jeugd. Dit blad kende vier volledige jaargangen en werd wekelijks uitgegeven van 1922 tot 1926. Het weekblad Voor de jeugd was een weekblad dat grotendeels werd samengesteld door Hermen J. Jacobs en uitgegeven werd bij Uitgeverij Haga.
Vier jaar lang verscheen dit blad. In totaal (52 x 4) 208 afleveringen.
Het waren vooral Hermen Jacobs en Jaap van Praagh die zich tot het uiterste voor de groei van de uitgeverij inzetten.

Publicaties


Boekjes die van de hand van Hermen J. Jacobs bij Haga verschenen zijn o.a.:

  • Op moeders schoot: kinderrijmpjes (1923).

  • Kijk eens hoe leuk: raadsels, rijmpjes, rebussen, kunstjes, grapjes, teekeningen, verhaaltjes (1923).

  • Uurtjes van ontspanning: raadsels, rijmpjes, rebussen, kunstjes, grapjes, teekeningen, verhaaltjes (1925).

  • Altijd bezig (1925.)

  • Van alles wat voor de jeugd: raadsels, rijmpjes, rebussen, kunstjes, grapjes, teekeningen, verhaaltjes (1927).


Hiernaast publiceerde hij boeken op het terrein van de orthodidaktiek. Bekend werd de nevenstaande serie Kinderleven (Haga 1932). Deze serie bestond uit zeven boekjes voor het aanvankelijk leesonderwijs. ‘Het boekje kan bij iedere leesmethode gebruikt worden’, zo meldt het voorwoord.

Nog meer publicaties


Een andere serie Zelfdoen (Haga, 1933) werd gememoriseerd door de minister in zijn onderwijsverslag over 1933. Deze serie jarenlang in gebruik bij de scholen voor buitengewoon onderwijs werd in 1959 nog in een nieuwe uitgave voortgezet in het Haga-fonds van uitgever J.B. Wolters.


Naast het Weekblad Voor de Jeugd en Tijdschrift voor Buitengewoon Onderwijs werden er ook andere bladen uitgegeven. Vanaf de eerste jaargang (1938) wordt het Tijdschrift voor het Chr. B.L.O. uitgegeven.

Ook het Sociaal-Medisch Maandschrift verschijnt vanaf 1921 (1e jaargang) bij Uitgeverij Haga. Dit maandblad is het tijdschrift van de Nederlandsche Vereeniging van Schoolartsen en van de Nederlandsche Vereeniging van Gemeentelijke Geneeskundige Verzorging.




Eveneens werden de jubileumboeken uitgegeven bij Haga:


  • Gedenkboek omtrent zorg voor en onderwijs aan zwakzinnigen (1928). Uitgegeven ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Vereeniging van Onderwijzers en Artsen.

  • Het afwijkende kind en zijn problemen in huis en school (1953). Uitgegeven ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Vereeniging van Onderwijzers en Artsen.

  • Het Buitengewoon onderwijs in Nederland (1937), een gedenkboek aangeboden aan Dr. A. van Voorthuijsen bij zijn aftreden als inspecteur van het Buitengewoon Lager Onderwijs. Hermen J. Jacobs was voorzitter van de redactiecommissie.

  • 50 jaren Centrale Vereniging voor Gezondheidskolonies voor Zwakzinnigen 1910-1960 (1960). Het gedenkboek van de Centrale Vereniging voor Gezondheidskolonies voor Zwakzinnigen uitgegeven ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de vereniging.



Grote bekendheid in het Buitengewoon Onderwijs kreeg de serie Afwijkende kinderen. De redactie van deze serie werd gevormd door: Prof. Mr. J.M. van Bemmelen, Prof. Dr. E.A.D.E. Carp, Prof. Casimir, Dr. D. Herderschêe en P.H. Schreuder. Hermen J. Jacobs was lid van de redactie van deze serie.


De reeks Afwijkende Kinderen


In de reeks Afwijkende kinderen verschijnen de volgende boeken:

  • Achterlijke kinderen. D. Herderschêe (1934)

  • Godsdienstige opvoeding van het zwakzinnige kind. L.C.P. Visscher (1935)

  • Geestelijke onvolwaardigheid. C. Burt (1936)

  • Moeilijkheden bij de opvoeding van kinderen. H. Zulliger (1937)

  • De school voor het afwijkende kind. W.A. van Liefland (1940)

  • Grepen uit de Psychologie van het normale kind. D. Herderschêe (1941)

  • Conflicten van het kinderleven. E.A.D.E. Carp (1948)

  • Remmingen en Storingen in de ontwikkeling van de kinderspraak. A. Goeman (1950)

  • Aangeboren Zwakzinnigheid. R. Vedder (1952)

  • Orthopedagogische beschouwingen. D. Wiersma (1952)

  • Orthopedagogiek van het zwakzinnige kind. W.A. van Liefland (1952)

  • Gestoorde jeugd. D. Wiersma, J.D. Mulder en P. Stibbe (1954)





De boeken uit de reeks Afwijkende kinderen vonden zowel hun weg naar de scholen voor buitengewoon onderwijs als naar de opleidingsinstituten. Begin 1958 werd de uitgeverij gedeeltelijk overgenomen door Uitgeverij J.B. Wolters te Groningen en Haga heeft bij deze uitgeverij nog een aantal jaren onder de naam Haga-fonds voortbestaan.